Stephen R. Covey, autor bestsellerowej książki “7 nawyków skutecznego działania”, rozwinął kompleksową filozofię zarządzania sobą i osiągania sukcesu osobistego oraz zawodowego. Nawyki, które zdefiniował, stały się kluczowymi punktami odniesienia dla milionów ludzi na całym świecie. Zapoznajmy się z nimi bliżej, aby zrozumieć, jak można je wdrożyć w nasze codzienne życie i dlaczego mogą się one okazać skuteczne. Zapraszamy do lektury.
Czym są nawyki?
Zanim przyjrzymy się bliżej nawykom Covey`a, warto przypomnieć, czym jest w ogóle nawyk. Jak podają różne definicje jest to automatyczna reakcja lub sposób zachowania, który staje się częścią naszego codziennego życia poprzez regularne powtarzanie określonych działań lub myśli. Może być pozytywny, negatywny lub neutralny. Nawyki są często formowane poprzez powtarzane doświadczenia lub uczenie się, które prowadzą do utrwalenia określonych wzorców zachowań w naszym mózgu.
W mózgu nawyk jest często związany z powstawaniem połączeń między neuronami, co prowadzi do automatycznego wykonywania określonych czynności bez konieczności świadomego myślenia. Dzięki temu oszczędzamy energię psychiczną, ponieważ nie musimy podejmować decyzji w każdej sytuacji. Jednakże, gdy nawyk staje się negatywny, może prowadzić do problemów zdrowotnych, społecznych lub innych niepożądanych skutków.
Ważne jest, aby być świadomym swoich nawyków i zdolnym do ich modyfikowania. Poprzez świadomość i wysiłek można kształtować nowe, bardziej pozytywne nawyki, zastępując te, które przynoszą szkodę lub ograniczają nasze możliwości.
Jeżeli wykształcimy w sobie nawyki, wówczas, nie musimy „myśleć” nad wykonywaniem danych zadań, ponieważ robimy je niemal automatycznie. Co więcej, nie musimy o nich nawet pamiętać. Przyjmuje się, że aby wyrobić w sobie nawyk do czegoś, potrzeba nam około 21 dni. Jeżeli w tym czasie, regularnie będziemy wykonywać pewne czynności, staną się one dla nas automatyczne, a to zwiększy naszą skuteczność.
Nawyki skutecznego działania według Covey`a
Nawyk 1. Bądź proaktywny
Pierwszy nawyk, o którym pisze Covey, to zasada przejmowania kontroli nad swoim życiem. Istnieją dwa podejścia do życia: reaktywne i proaktywne. Osoby proaktywne są świadome swoich wyborów i działają zgodnie z własnymi wartościami, podczas gdy reaktywne pozwalają zewnętrznym czynnikom kształtować ich życie. Wprowadzenie tego nawyku oznacza przejęcie odpowiedzialności za swoje myśli, uczucia i działania. Tak więc, istotą tego nawyku jest myślenie i działanie w sposób zorientowany na cel, zamiast reagowania na zewnętrzne bodźce.
Wielu ludzi spędza znaczną część czasu na narzekaniu na otaczające ich problemy lub radzeniu innym, nawet gdy ci nie proszą o poradę. Takie podejście, nazywane reaktywnością, prowadzi do utrwalania poczucia bezradności i braku kontroli nad swoim życiem. Nawyk proaktywności zachęca do odwrócenia tego trendu poprzez skupienie uwagi na obszarach, na które mamy realny wpływ.
Covey używa konkretnych historii, aby ukazać, jak nawyk proaktywności może zmienić nasze życie. Przejmowanie odpowiedzialności za własne decyzje i działania jest kluczowe dla osiągnięcia sukcesu osobistego i zawodowego.
W skrócie, nawyk proaktywności to świadome podejmowanie decyzji i działań, które prowadzą do osiągnięcia celów życiowych i zawodowych. Poprzez koncentrację na obszarach, na które mamy realny wpływ, możemy przejąć kontrolę nad swoim życiem i zmienić je na lepsze.
Nawyk 2. Początek z myślą końca
Drugi nawyk mówi o skupieniu się na celach długoterminowych i tworzeniu spójnej wizji życia. Covey zachęca do określenia swojej misji życiowej i opartego na niej planu działania. Pozwala to unikać rozproszenia uwagi na krótkoterminowych celach, które mogą odciągnąć nas od osiągnięcia prawdziwego spełnienia.
Covey przytacza osobiste doświadczenia, kiedy to podejmował działania bez wcześniejszego zastanowienia się, co chce osiągnąć. Skupiał się jedynie na byciu zajętym, co prowadziło do frustracji i rozczarowania, gdy rezultaty nie spełniały oczekiwań. To powszechne zjawisko, które dotyka wielu z nas.
Zaczynanie z wizją końca oznacza rozpoczęcie każdego przedsięwzięcia z jasnym zrozumieniem celu, który chcemy osiągnąć. Wiedza ta umożliwia lepsze zrozumienie obecnego stanu rzeczy i podejmowanie kroków, które prowadzą nas we właściwym kierunku. Jest to kluczowy element efektywnego działania.
Covey zwraca także uwagę na pułapkę aktywności, w której łatwo jest się znaleźć, pracując ciężko, ale bez skuteczności. Możemy być bardzo zajęci, ale jednocześnie osiągać niewiele. Dlatego ważne jest, abyśmy świadomie kierowali nasze wysiłki w stronę osiągania celów zgodnych z naszymi wartościami i dążeniami.
Zastanowienie się nad tym, co chcielibyśmy usłyszeć na swoim pogrzebie, może nam pomóc określić naszą własną definicję sukcesu. Może się okazać, że cele, które dotychczas uznawaliśmy za najważniejsze, nie są zgodne z naszym prawdziwym przeznaczeniem. Nawyk zaczynania z wizją końca pomaga nam znaleźć właściwą ścianę do przystawienia naszej drabiny sukcesu, prowadząc nas do pełniejszego i bardziej satysfakcjonującego życia.
Nawyk 3. Pierwsze rzeczy najpierw
Trzeci nawyk dotyczy zarządzania czasem i priorytetami. Covey zachęca do skupienia się na najważniejszych zadaniach, które przynoszą największą wartość, zamiast poświęcać uwagę na drobne sprawy. To podejście wymaga umiejętności wyboru i konsekwencji w działaniu. Pisaliśmy o tym więcej w artykule: Ustalanie priorytetów czy multitasking – co się lepiej sprawdza?
Nawyk 4. Myśl w kategoriach wygrana – wygrana
Nawyk czwarty, zgodnie z filozofią Stephena Coveya, skupia się na podejściu do konfliktów i współpracy z innymi ludźmi. Zamiast widzieć konflikt jako rywalizację między dwoma stronami, gdzie jedna z nich musi przegrać, a druga wygrać, nawyk ten zachęca do myślenia w kategoriach “wygrana-wygrana”, czyli takich rozwiązań, które przynoszą wszystkim korzyści.
Autor wskazuje, jak często w życiu wpadamy w pułapkę myślenia binarnego, gdzie widzimy tylko dwie możliwości: albo ja wygrywam, a druga strona przegrywa, albo odwrotnie. Jednakże, istnieje trzecia opcja, która pozwala wszystkim odnieść korzyść i uniknąć niepotrzebnego konfliktu.
Aby osiągnąć postawę “wygrana-wygrana”, niezbędne jest posiadanie wysokiego poziomu zarówno odwagi, jak i rozwagi. Oznacza to nie tylko umiejętność słuchania, empatycznego rozumienia ale także odwagę do stawienia czoła sytuacji konfliktowej.
Jednakże, aby zasada “wygrana-wygrana” mogła się sprawdzić, niezbędne jest także wsparcie systemu, który opiera się na tej zasadzie. Systemy planowania, komunikacji, budżetowania czy zarządzania informacjami powinny być zaprojektowane tak, aby wspierać współpracę i korzystanie z zasady “wygrana-wygrana”.
Nawyk 5. Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumianym
Nawyk piąty, zgodnie z koncepcją Stephena Coveya, skupia się na umiejętności skutecznej komunikacji – starasz się najpierw zrozumieć drugą osobę, a dopiero potem oczekiwać zrozumienia dla siebie. Autor zauważa, jak często zaniedbujemy tę zasadę, odpowiadając komuś przed upewnieniem się, czy dobrze go zrozumieliśmy, lub słuchając, aby zaraz odpowiedzieć, a nie aby usłyszeć i zrozumieć. Ten nawyk kładzie nacisk na aktywne słuchanie i empatyczne zrozumienie drugiej osoby, co przyczynia się do uniknięcia nieporozumień i budowania lepszych relacji.
Autor podkreśla, że właściwe podejście do procesów komunikacji jest niezbędne dla skuteczności działania. Komunikacja to nie tylko wymiana słów, ale także czytanie znaków, gestów i tonu głosu. Nasz sposób komunikowania się wpływa na to, jak inni nas postrzegają i jakie emocje wywołujemy w otoczeniu.
Nawyk 6. Twórz synergię
Szósty nawyk dotyczy synergii, czyli tworzenia większej wartości poprzez współpracę. Covey zachęca do połączenia sił i umiejętności różnych osób w celu osiągnięcia wspólnych celów. Współpraca oparta na szacunku i otwartości, na różnorodność prowadzi do powstawania innowacyjnych rozwiązań i wzrostu efektywności.
Nawyk 7. Ostrzenie piły
Nawyk siódmy, zgodnie z filozofią Stephena Coveya, skupia się z kolei na ciągłym doskonaleniu siebie i dbaniu o długofalowe efekty naszych działań. Autor podkreśla, że życie nie polega jedynie na zdobywaniu dóbr materialnych czy nieustannym zabieganiu, ale na znalezieniu sensu i celu w tym, co robimy oraz dbaniu o poziom naszej życiowej energii.
Covey podkreśla, że prawdziwa radość w życiu płynie ze służenia sprawie, którą sami uważamy za ważną. To oznacza bycie siłą natury, która nieustannie się rozwija i wzrasta, zamiast pozostawania w stanie stagnacji czy rozgorączkowania. Zamiast skupiać się na własnych dolegliwościach i krzywdach, Covey zachęca do zaangażowania się w sprawy społeczne i oddania siebie dla dobra innych.
Wdrożenie tych siedmiu nawyków w życie wymaga czasu, wysiłku i determinacji. Jednak osoby, które konsekwentnie je stosują, dostrzegają znaczną poprawę swojej skuteczności osobistej i zawodowej, a także większe poczucie spełnienia i satysfakcji z życia. Dlatego warto podjąć wysiłek i zacząć wprowadzać te nawyki do swojej codzienności już dziś. Nawyki Covey`a są ponadczasowe, co oznacza, że nie tracą na znaczeniu mimo tego, że zostały opisane w 1989 roku. Książka została wydana aż w 40 językach, sprzedając się w ponad 20 milionach egzemplarzy.
